تنجیم در عصر صفوی
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ
- author معصومه میرزایی
- adviser نزهت احمدی مقصودعلی صادقی
- publication year 1392
abstract
دانش تنجیم به¬¬¬عنوان بخشی از دانش ستاره¬شناسی، که به بررسی?تأثیر اجرام سماوی براجسام زمینی وسرنوشت انسان¬ها می¬پردازد، دانشی است که از دیرباز مورد توجه بشر قرار داشته?است. از نظر معتقدان به این علم، توسل جستن به این شیوه راهی بود برای بهبود زندگی و به نوعی مصون ماندن از گزند حوادث و دیگر اینکه به کمک آن بتوان به اسرار زندگی پی برد، چرا که درنظر آنان یاری گرفتن از احوالات پدیده¬های آسمانی یکی از راه¬های مهمی بود که انسان را در رسیدن به خواسته¬هایش کمک می¬کرد. بررسی ساختارهای جامعه عصر صفوی برمبنای اعتقادات تنجیمی، به¬عنوان عنصری فرهنگی و اعتقادی، نشان از نفوذ عمیق این پدیده¬ی فراطبیعی در لایه¬های مختلف اجتماع دارد به¬طوری که در بکارگیری آن فرقی میان شاه و درباریان با مردم کوی و برزن دیده نمی¬شود و می¬توان گفت از رأس تا ذیل جامعه عصر صفوی را دربرگرفته بود. این دوره، به-عنوان بخش مهمی از تاریخ ایران، پر است از احکامی که منجمان و طالع¬بینان?بر¬اساس مستخرجات?خود برای امور مختلف ارائه داده¬اند،?تا جایی?که بسیاری از امور مهم لشکری و کشوری و زندگی عامه¬ی مردم برمبنای گفتار و تصمیمات آنان سامان داده شده است.?بر همین اساس می¬توان چنین پنداشت که منجمان و پیش¬گویان با?حضور در کنار ارباب قدرت و تأثیری که در تصمیمگیریهای آنان داشتند، علاوه¬بر داشتن شأن و صبغهای سیاسی از جایگاهی بس رفیع و ارزشمند در?جامعه و پیشگاه شاهان صفوی نیز?برخوردار بوده¬اند. در این گفتار تلاش گردید تا ضمن تعریف و روشن ساختن جایگاه تنجیم بر اساس منابع تاریخی و نجومی، و با استناد به نسخ خطی مربوطه وبه شیوه¬ی مطالعه¬ی کتابخانه¬ای، به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که اعتقاد به این نیروی مافوق طبیعی در چه جنبه-هایی از زندگی مردمان این عصر نقش داشته و بیشترین طرفداران آن را چه اقشاری تشکیل می¬دادند. نتایج بدست آمده حاکی ازسیطره¬ی گسترده¬ی اعتقادات تنجیمی همچون فال¬بینی، طالع¬بینی، سعد و نحس اوقات و... است و با تمام امور زندگی افراد سر وکار داشته است تا جایی که می¬توان آن را بخشی از ساختار فرهنگی ـ اجتماعی این برهه دانست و آن را به ¬عنوان عاملی تاثیرگذار در تحولات سیاسی و فرهنگی جامعه ایرانی در دوره¬ی صفویه معرفی نمود.
similar resources
پیوند تاریخنگاری با ستاره‌شناسی و تنجیم در عصر صفویه
تاریخنگاری نمیتواند فارغ از تأثیرات علوم دیگر یا حوزههای اجتماعی و سیاسی بهدرستی مطالعه و فهمیده شود. بر همین اساس، نویسنده کوشیده است در این جستار و در بازه زمانی عصر صفویه، رابطه کیهانشناسی و در زمینهای محدودتر، تنجیم را با تاریخنگاری، با اتخاذ رویکردی توصیفی- تحلیلی بررسی کند. نویسنده ابتدا مقدماتی در باب «قِران»به عنوان یکی از مبادی ستارهشناختیِ مرتبط با بحث اصلی این نوشتار بهدست داد...
full textطاعون در ایران عصر صفوی
پاسخ‌گویی به نیازهای طبی در هر جامعه‌ای در قالب نظام طبی آن جامعه عملی می‌گردد لذا پژوهش حاضر براساس این مسئله شکل‌گرفته است که رویکرد شناختی و رفتاری در مقابله با بیماری مسری طاعون در جامعه ایران عصر صفوی در چه فضایی از گفتمان طبی و بر اساس چه روش‌هایی صورت می‌گرفت و بروز آن چه مصائبی را به دنبال داشت؟ یافته‌های پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی نشان می‌دهد که نظام طب ایران عصر صفوی در مواج...
full textطریقت ذهبیه در عصر صفوی
چکیده ذهبیه، سلسله صوفیانه شیعی بود که در تمامی دوران حکمرانی صفویان در ایران حضور داشت و در عرصه های اجتماعی – سیاسی ایفای نقش کرد. این طریقت نسبت به دیگر سلسله های صوفیانه عصر صفوی اعم از شیعه و سنی، در طول حیات خویش، فراز و فرود کمتری داشته است. با این وجود روابط آنان با دولت صفوی، تحت تأثیر شرایط سیاسی و مذهبیِ جامعه ایران عصر صفوی را می توان به سه دوره متمایز تقسیم کرد. این پژوهش با روش توص...
full textتزریق در شعر عصر صفوی
یکی از موضوعات مهم تحقیقات ادبی بررسی عوامل ظهور و افول سبک‌هاست که معمولاً در فضای رابطه‌ای دوجانبه میان جامعه و ادبیات پدید می‌آیند و از میان رفتنشان نیز حاصل دگرگونی همین فضاست. در شعر فارسی عصر صفوی، با سبکی به نام «تزریق» مواجهیم که گرچه در عرصة ادبیات، دوام چندانی نداشت، اما به هر حال، شاعران این سبک، بخشی از تاریخ ادبیات ایران را به خود اختصاص داده‌اند. تزریق را می‌توان از جهت داشتن وجوه ...
full textتشیع در شعر شاعران ایرانی عصر صفوی
تشیع پاره‌ای از پیکره‌ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه‌ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می‌باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله حوادث مهم و مؤثر در شکل گیری تشیع بوده‌اند. ایرانیان از همان ابتدا به این مذهب علاقه‌ی خاصی نشان دادند. در طول قرن‌های متمادی ب...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023